Οι εξορύξεις παρουσιάζονται ξανά ως η «σωτήρια λύση» για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, κ. Κωνσταντίνος Γιαζιτζόγλου, προσπαθεί να μας πείσει πως η Ελλάδα πρέπει να επενδύσει στις εξορύξεις για να ακολουθήσει τις τεχνολογικές εξελίξεις. Αλλά η ιστορία έχει δείξει κάτι εντελώς διαφορετικό: το κράτος δεν βλέπει ούτε ευρώ από αυτές τις δραστηριότητες, ενώ οι πολίτες πληρώνουν το τίμημα – περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά.
Η μεταλλευτική νομοθεσία στην Ελλάδα ευνοεί προκλητικά τους ιδιώτες. Το δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης ανήκει στο Δημόσιο, αλλά παραχωρείται σχεδόν μόνιμα σε ιδιωτικές εταιρείες. Οι διαδικασίες είναι εξαιρετικά ευνοϊκές για τις εταιρείες εξόρυξης, ενώ οι ιδιοκτήτες γης είτε εξαναγκάζονται να παραχωρήσουν την περιουσία τους είτε βλέπουν το κράτος να τους την αφαιρεί μέσω αναγκαστικών απαλλοτριώσεων, με το πρόσχημα του «δημοσίου συμφέροντος». Αλλά ποιο είναι αυτό το «δημόσιο συμφέρον» όταν το κράτος δεν επωφελείται οικονομικά;
Έχουμε συγκεκριμένα παραδείγματα: Χαλκιδική, Μολάοι, Χίος. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, η εκμετάλλευση δόθηκε σε ιδιώτες, χωρίς ουσιαστικά κέρδη για το ελληνικό κράτος. Οι επενδύσεις γίνονται με τέτοιους όρους ώστε να μην αποφέρουν φορολογικά οφέλη. Οι τοπικές κοινωνίες μένουν με τα απόβλητα και τις καταστροφές, χωρίς ανταποδοτικά οφέλη, ενώ τα κέρδη καταλήγουν σε λίγες τσέπες.
Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα δεν διαθέτει τη βιομηχανική υποδομή για να αξιοποιήσει τον ορυκτό της πλούτο. Το γάλλιο, για παράδειγμα, που υποτίθεται ότι θα παίξει ρόλο στις νέες τεχνολογίες, εξάγεται ως πρώτη ύλη και επεξεργάζεται αλλού, με αποτέλεσμα η υπεραξία να δημιουργείται εκτός συνόρων. Η ίδια ιστορία επαναλαμβάνεται: οι πρώτες ύλες φεύγουν σε χαμηλή τιμή και επιστρέφουν ως πανάκριβα τεχνολογικά προϊόντα.
Αντί να ξεπουλάμε τον πλούτο μας, η λύση είναι μία: κρατικός έλεγχος και επένδυση σε πλήρη μεταποίηση των πρώτων υλών στη χώρα μας. Η ανάπτυξη δεν έρχεται όταν χαρίζουμε τους φυσικούς μας πόρους, αλλά όταν δημιουργούμε μια ολοκληρωμένη βιομηχανία που να εξάγει τελικά προϊόντα, αποφέροντας μεγάλα έσοδα για την χώρα μας.
Όσο το κράτος συνεχίζει να παραδίδει την περιουσία του σε ιδιώτες, το μόνο σίγουρο είναι ότι η Ελλάδα δεν θα δει ούτε ένα ευρώ. Και η πραγματική ανάπτυξη θα παραμείνει ένα άπιαστο όνειρο.
Χ.Β.
