Κάθε αρχαιολογική ανακάλυψη έχει τεράστιο ενδιαφέρον και σημασία, καθώς βοηθά στο να συνθέσουμε το παζλ της ιστορίας του ανθρώπινου πολιτισμού, αλλά και στη σύνθεση της πολιτιστικής ταυτότητας.
Κάθε αρχαιολογική ανακάλυψη αποτελεί την ευκαιρία να αποκαλύψουμε τα μυστικά του παρελθόντος να κατανοήσουμε την ιστορία μας ή να την χτίσουμε από την αρχή.
Ποιες είναι οι 5 αρχαιολογικές ανακαλύψεις που άλλαξαν το ρου της ιστορίας;
Η ΣΤΉΛΗ ΤΗΣ ΡΟΖΈΤΑΣ
Η περίφημη πέτρινη πλάκα από γρανοδιορίτη μάς έρχεται κατευθείαν από τον ναό του πτολεμαίου ε’ του επιφανούς και χρονολογείται στον 2ο αιώνα π.χ. φέρει πάνω της εγχάρακτη επιγραφή σε δύο γλώσσες (αιγυπτιακή και ελληνική) και τρία συστήματα γραφής (ιερογλυφική, δημώδη αιγυπτιακή και ελληνική). Και βέβαια η κεφαλαιώδης σημασία της έγκειται στο γεγονός ότι έγινε το κλειδί για την αποκρυπτογράφηση των αιγυπτιακών ιερογλυφικών, ένας διακαής πόθος των αρχαιολόγων για εκατοντάδες χρόνια! Η στήλη ανακαλύφθηκε τυχαία τον ιούλιο του 1799 από γάλλο αξιωματικό που υπηρετούσε στα κατακτητικά στρατεύματα του ναπολέοντα (pierre-françois-xavier bouchard) να αποτελεί τμήμα των οχυρωματικών έργων της κωμόπολης rashid, «ροζέτα» στα γαλλικά. Ο λοχαγός κατάλαβε όταν την είδε ότι κάτι σπουδαίο έπρεπε να έχει αυτή η πέτρα και πράγματι έτσι ήταν: αμέσως μετά την ανακάλυψή της, αρχαιολόγοι, γλωσσολόγοι και άλλοι επιστήμονες επιδόθηκαν σε μια λυσσαλέα κούρσα για την αποκρυπτογράφηση των ιερογλυφικών. Κι αν ο διαπρεπής φυσικός τόμας γιανγκ έφτασε πολύ κοντά, αποκρυπτογραφώντας την αιγυπτιακή δημοτική, ήταν ο γλωσσολόγος και αιγυπτιολόγος jean francois champollion που έκοψε πρώτος το νήμα (σεπτέμβριος 1822) και θεωρείται πια ως ο μεταφραστής της στήλης της ροζέτας. Όσο για την ανακάλυψη, θεωρήθηκε εξαρχής ανεκτίμητης σπουδαιότητας καθώς επέτρεψε την αποκωδικοποίηση των ιερογλυφικών, παραδίδοντας πια αμαχητί στο πιάτο των αρχαιολόγων όλα τα μυστικά της αρχαίας αιγύπτου και του μοναδικού της πολιτισμού…
Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ
Jumbo Την ώρα που και η μπαταρία της βαγδάτης, η οποία ανακαλύφθηκε το 1938 από τον γερμανό αρχαιολόγο wilhelm konig, συγκλόνισε την αρχαιολογία με τα 2.500 χρόνια της ιστορίας της, η πρώτη θέση ανήκει δικαιωματικά εδώ στον σπουδαιότερο σε επίπεδο ευρήματος πρώτο υπολογιστή της ανθρωπότητας! Ο πολύπλοκος ωρολογιακός μηχανισμός με τις αστρονομικές και υπολογιστικές λειτουργίες χρονολογείται από το 150-100 π.χ. και ανακαλύφθηκε σε ναυάγιο στα ανοιχτά των αντικυθήρων στις αρχές του 20ού αιώνα. Το αρχαιότερο σωζόμενο όργανο με μηχανισμό γραναζιών λογίζεται πια ως ο πρώτος αναλογικός υπολογιστής της ανθρώπινης ιστορίας: τα 7 μεγάλα θραύσματα και τα 75 μικρότερα σπαράγματα αποτελούν ακόμα και τώρα που μιλάμε αντικείμενο συνεχούς έρευνας, καθώς οι 30 οδοντωτοί τροχοί, οι κλίμακες, άξονες και δείκτες του ποιος ξέρει τι άλλο έκαναν! Ξέρουμε φυσικά (και από τις επιγραφές στην επιφάνεια του μηχανισμού που αναφέρονται σε αστρονομικούς και ημερολογιακούς υπολογισμούς) ότι ο αρχαιότατος και πολυσύνθετος αυτός αστρονομικός φορητός υπολογιστής προσδιόριζε τις θέσεις του ήλιου, της σελήνης και, πιθανότατα, των πέντε γνωστών κατά την αρχαιότητα πλανητών (ερμής, αφροδίτη, άρης, δίας και κρόνος). Ξέρουμε επίσης ότι χρησιμοποιούνταν για την πρόβλεψη των ηλιακών και σεληνιακών εκλείψεων, για την τήρηση ενός πολυετούς ημερολογίου με μεγάλη ακρίβεια, καθώς και για τον προσδιορισμό του χρόνου τέλεσης των πανελλήνιων αγώνων που πραγματοποιούνταν στην ολυμπία, τους δελφούς, τη νεμέα, την ισθμία και τη δωδώνη. Η κατασκευή του, που ανάγεται όπως είπαμε στο δεύτερο μισό του 2ου αι. Π.χ., είναι άμεσο αποτέλεσμα της ανάπτυξης της ελληνικής φιλοσοφίας και των θετικών επιστημών και αποτελεί τρανή μαρτυρία για την αστρονομική, μαθηματική και μηχανική ιδιοφυΐα των αρχαίων ελλήνων στα μέσα της ελληνιστικής περιόδου. Και βέβαια εννοείται ότι συνεχίζει να προκαλεί μεγάλη αίσθηση για το είχαν πετύχει οι πρόγονοί μας περισσότερα από 2.000 χρόνια πριν…
ΤΟ ΑΝΑΚΤΟΡΟ ΤΗΣ ΚΝΩΣΣΟΥ
Δεν είναι συχνό φαινόμενο οι αρχαιολογικές ανασκαφές να παρέχουν αποδείξεις για την ύπαρξη ολόκληρων πολιτισμών και μνημειώδης εδώ παραμένει η ανακάλυψη της μινωικής πόλης και του σπουδαίου ανακτόρου του μίνωα! Ήταν ο ηρακλειώτης μίνωας καλοκαιρινός που άρχισε την πρώτη ερασιτεχνική ανασκαφή το 1878, την οποία ολοκλήρωσε συστηματικά ο βρετανός sir arthur evans σε δύο φάσεις (1900-1913 και 1922-1930) αποκαλύπτοντας το κέντρο του μινωικού πολιτισμού σε όλη του τη λαμπρή μεγαλοπρέπεια. Η πόλη της kνωσού, η οποία κατοικήθηκε αδιαλείπτως από τα τέλη της 7ης χιλιετίας π.χ. έως και τα ρωμαϊκά χρόνια, φιλοξένησε πολλές και διαδοχικές οικιστικές αναπτύξεις, αν και η πλέον λαμπρή συνδέεται με τον σοφό βασιλιά μίνωα και τη μυθολογία του μινώταυρου αλλά και των δαίδαλου-ίκαρου. Το ανάκτορο της κνωσού αποτελεί αδιάψευστο τεκμήριο του πολιτισμού που άκμασε εκεί και αποδεικνύει τη συνεχή ανθρώπινη παρουσία στον χώρο επί 8.000 χρόνια. Σε αυτό το διάστημα αναπτύχθηκε ένας μοναδικός για την εποχή πολιτισμός, με εξαιρετικής ποιότητας οικήματα, πρωτόγνωρο δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης, ισόποση συμμετοχή ανδρών και γυναικών τόσο στη θρησκευτική όσο και την κοινωνική ζωή, αλλά και έργα ύψιστης αισθητικής και καλλιτεχνικής αξίας…
ΤΟ ΜΑΤΣΟΥ ΠΙΤΣΟΥ “ΜΑΩΝΑ”
Η αρχαία πόλη μάτσου πίτσου βρίσκεται στο νότιο περού και αποτελεί το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα του πολιτισμού των ίνκα, η εξαφάνιση του οποίου παραμένει μυστήριο.
Η πόλη ανακαλύφθηκε το 1911, στις 24 ιουλίου, από τον αμερικανό ιστορικό και αρχαιολόγο χίραμ μπίνγκαμ, που πραγματοποίησε ταξίδι στην λατινική αμερική ακολουθώντας την ίδια διαδρομή που είχε κάνει και ο σιμόν μπολίβαρ από τη ζούγκλα της βενεζουέλας προς την κολομβία. Το 1911 ο αμερικανός ιστορικός διοργάνωσε αποστολή με στόχο την ανακάλυψη των αρχαίων πόλεων των ίνκα και μετά από έρευνες εντόπισε τυχαία το μάτσου πίτσου.
Εικάζεται πως η πόλη ιδρύθηκε από τον βασιλιά μάνκο ίνκα και πως αποτέλεσε το το τελευταίο καταφύγιο των ίνκας, στον αγώνα τους εναντίον των ισπανών, λόγω της δυσπρόσιτης τοποθεσίας του. Κατά τους ιστορικούς χτίστηκε το 1460 και χρησίμευε ως αστρονομικό παρατηρητήριο με αρχείο χρονολόγησης, λατρευτικό κέντρο και ως θερινά ανάκτορα των βασιλέων. Η πόλη πιθανότατα να εγκαταλείφθηκε όταν οι κάτοικοί της πέθαναν από μεταδοτική ασθένεια
Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ 780.000 ΣΤΟ ΣΠΉΛΑΙΟ ΤΩΝ ΠΕΤΡΑΛΏΝΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
Ο ανθρωπος ηλικιας 780.000 ετων ”ό,τι δεν θέλουν να γνωριζουμε για το σπήλαιο των πετραλώνων χαλκιδικης”
Ο παλαιοανθρωπολόγος άρης πουλιανός με το τεράστιο και πρωτότυπο έργο του έχει συμβάλει αποφασιστικά στη διαμόρφωση μιας πληρέστερης εικόνας σχετικά με την εμφάνιση και πορεία του ανθρώπου στη γη.
Από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα στο χώρο της παλαιοανθρωπολογίας, αναφορικά με την καταγωγή του ανθρώπου, είναι αν προέρχεται από την αφρική ή αν εμφανίστηκε ταυτόχρονα σε πολλά μέρη της γης. Η πρώτη θέση, που είναι και η πιο διαδεδομένη, υποστηρίζεται εδώ και πολλές δεκαετίες από τη δυναστεία της περίφημης οικογένειας λήκυ. Η δεύτερη θέση, που είναι και η πιο επαναστατική, από τον διάσημο επιστήμονα και ερευνητή άρη πουλιανό.
Το 1969, ο δρ. Πουλιανός, μελετώντας τον αρχάνθρωπο των πετραλώνων της χαλκιδικής, ανακοινώνει ότι είναι 700.000 ετών και ότι αποτελεί τον αρχαιότερο ευρωπαίο. Αποδεικνύει επίσης ότι η να ευρώπη, και συγκεκριμένα η βαλκανική, υπήρξε χώρος ανθρωπογένεσης ανεξάρτητα από την αφρική.
Απέδειξε επίσης ότι ο αρχαϊκός άνθρωπος των πετραλώνων αποτελεί μια από τις πρώτες μορφές του χόμο σάπιενς. Είναι δηλαδή κανονικός άνθρωπος και δεν έχει καμία σχέση με τον γορίλλα και τον χιμπατζή, τον αυστραλοπίθηκο αφρικάνους ή τον προκόνσουλ (χόμο χάμπιλις).